Próchnica zębów to problem większości dzieci w Polsce. Prawie 65% 3 latków cierpi na próchnicę zębów mlecznych. Wśród 6 latków problem pogłębia się i prawie 80% boryka się z próchnicą zarówno zębów mlecznych jak i stałych. Podstawą profilaktyki przeciwpróchniczej jest właściwa higiena zębów ale równie właściwa dieta. Poniżej podstawowe dietetyczne zalecenia, które pomogą zapobiegać chorobom zębów u dzieci.
Głównymi składnikami biorącymi udział w tworzeniu próchnicy zębów są węglowodany a najgorsze połączenie to sacharoza i skrobia. Są pożywką dla bakterii znajdujących się w jamie ustnej oraz obniżają pH (podwyższenie kwasowości płytki nazębnej) oraz demineralizację szkliwa. Jeśli produkty bogate w sacharozę (cukier) są spożywane w niewielkich odstępach czasu to znacznie wydłuża się czas w którym pH w jamie ustnej podniesie się do neutralnego poziomu. Stąd też wymienić można produkty spożywcze które mają wybitne działanie kariogenne czyli próchniczotwórcze. Produkty te warto wyłączyć z diety dziecka, co przyniesie również inne korzyści zdrowotne, gdyż w większości przypadków są to produkty o niewielkiej wartości odżywczej.
Produkty sprzyjające powstawaniu próchnicy zębów to te bogate w sacharozę, kleiste mające długi kontakt z powierzchnią zębów czy zawierające cukry o kwaśnym odczynie. Są to m.in:
- słodzone napoje gazowane i niegazowane (cola, oranżada, lemoniada), niektóre soki owocowe, wody smakowe
- słodycze ( cukierki, batoniki, karmelki, żelki). Najgorszy rodzaj to lizaki, gdyż ich spożywanie wiąże się z wydłużonym kontaktem jamy ustnej i zębów z zawartym w lizakach cukrem
- produkty kleiste, łatwo przywierające do powierzchni zębów- miód, czekolady z bakaliami, rodzynki, musli, owoce suszone, chipsy, paluszki, krakersy
- produkty słodkie i zarazem kwaśne – jogurty owocowe, dżemy
Najważniejsze zalecenia dietetyczne dla dzieci:
- Dla niemowląt: unikanie zasypiania z butelką z pokarmem w buzi, unikanie karmienia tuż przed drzemką, unikanie podawania sprzyjających próchnicy przekąsek między posiłkami. Najlepsza do picia jest woda! Sok to nie napój – to deser.
- Dla dzieci w wieku 1 – 3: do picia podajemy wodę, unikanie pokarmów kleistych, regularne pory posiłków bez przekąsek pomiędzy posiłkami. Pamiętamy o odpowiednio długiej przerwie między posiłkami. Jeśli już chcemy podać sok lub coś słodkiego – zróbmy to w porze posiłku głównego. Ograniczamy i z czasem wykluczamy picie z tzw. kubków z dziubkiem. Rekomendowane do spożycia są produkty mniej rozdrobnione, świeże i chrupiące owoce i warzywa a unikanie potraw kleistych, papkowatych. Unikamy opisanych wyżej produktów sprzyjających tworzeniu się próchnicy zębów.
Dzieciom, które ukończyły 2 roku życia zaleca się wprowadzenie do diety ksylitolu. Ksylitol, to cukier brzozowy, będący zamiennikiem cukru stołowego, który wykazuje działanie przeciwpróchnicze. Dawka terapeutyczna to 8 g/dobę. Przekroczenie tej dawki może wywołać biegunkę osmotyczną.
Dzieciom, które ukończyły 4 rok życia można podawać po posiłku bezcukrowe gumy do żucia.
Więcej o prawidłowej diecie dziecka przeczytasz tu: Słodycze w diecie dziecka
Polecam również artykuł, który ciszy się największą popularnością wśród rodziców: Leanwashing czyli żywieniowe oszustwo