Fitoestrogeny – fitohormony, to naturalnie występujące w roślinach związki, które wykazują działanie podobne do żeńskich hormonów – estrogenów. Wyróżnia się wśród nich dwie duże klasy związków – izoflawony z roślin strączkowych a w szczególności z soi i lignany z orzechów i nasion lnu, które zostały najlepiej przebadane pod względem ich właściwości estrogenopodobnych.
Jakie korzyści niesie za sobą włączenie do diety produktów bogatych w fitoestrogeny:
– ochrona przeciwutleniająca frakcję cholesterolu LDL, co zapobiega tworzeniu się blaszek miażdżycowych w tętnicach i przez to obniża ryzyko choroby niedokrwiennej serca. Co ciekawe działanie takie wykazuje olej lniany, ale już odtłuszczone nasiona lnu mają działanie odwrotne – czyli nasilają reakcje utleniania.
– zapobiegają nowotworom estrogeno-zależnym – takim jak nowotwór ściany macicy (endometrium) czy nowotwór piersi.
– izoflawony z soi i fermentowanych produktów sojowych zapobiegają nowotworom piersi i prostaty, oraz zapobiegają osteoporozie. Z tego też powodu według licznych badań mieszkanki Azji łagodniej przechodzą klimakterium i rzadziej chorują na osteoporozę niż np. mieszkanki Europy czy Ameryki.
– lignany, których bogate źródło stanowi siemię lniane i olej lniany łagodzą niekorzystne objawy menopauzy u kobiet m.in. uderzenia gorąca, wahania nastroju, płaczliwość, rozdrażnienie, bóle głowy oraz wpływają na prawidłowe funkcjonowanie układu rozrodczego. Wystarczy już 1-2 łyżeczki oleju lnianego dziennie dodane do posiłku.
– lignany są też pomocne w uregulowaniu cyklu miesiączkowego u kobiet z problemami hormonalnymi oraz łagodzenie bólów miesiączkowych.
– hamują rozpad włókien kolagenowych i włókien elastycznych w skórze, co przyczynia się do opóźnienia procesu powstawania zmarszczek i spadku elastyczności skóry.
Fitohormony mają działanie słabsze niż ludzkie hormony, więc nie są w stanie zastąpić całkowicie hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w czasie menopauzy. Mogą za to łagodzić niezbyt nasilone objawy i działać wspomagająco w terapii.
Aby fitohormony mogły spełnić swoją rolę należy szczególnie zadbać o odpowiednią podaż błonnika w diecie i prawidłową mikroflorę bakteryjną przewodu pokarmowego.
Fitoestrogeny i ich rola w menopauzie
